Specifieke voedingsadviezen voor je lever helpt je lever om zich te ontdoen van gifstoffen en houdt je lever gezond en reguleert daarmee ook je gewicht.
Het caloriearme dieet is uit de tijd, light is not right, tijdschriften menu’s gaan langzamerhand vervelen, de dieetgoeroe Atkins is overleden en vergeten, Montignac is eveneens dood en het South Beach-dieet is voor filmsterren en oud-president Clinton. Dus wat nu dan weer? Wordt het weer tijd voor een duurzaam ‘doe- maar- gewoon’ dieet?
Voedingsfouten
Met de huidige kennis kunnen we tenminste acht fouten in onze voeding aanwijzen.
Dat zijn:
- De samenstelling wat betreft de relatieve hoeveelheden vetten, koolhydraten en eiwit,
- Minder omega 3 vetzuren,
- Een overmaat aan koolhydraten die snel worden opgenomen en insulinepieken geeft en dus een toename van vet rond de buik (en vetlever)
- Het huidige gehalte aan vitamines en mineralen in de voeding,
- Het gehalte aan vezels (essentiële suikers).
- De balansen tussen de hoeveelheden natrium en kalium,
- De onbalans in het zuren en basen evenwicht.
- De hoeveelheid gifstoffen in de voeding
Wat dat laatste betreft zou een gezonde voeding voor de lever mogelijk de nieuwste manier kunnen worden om af te vallen en een gezond gewicht te behouden.
Dioxine in de voedingsketen
De lever verwijdert afval van de spijsvertering en giftige stoffen (waaronder dioxine) die niet in het lichaam thuishoren. Daar komt in deze drukke tijden door ‘crisis’, stress en frustratie nog eens een lading ‘emotioneel gif’ bij. Daarom is het de moeite waard om lief te zijn voor uw lever. Want wie de lever goed behandelt, krijgt er energie, een goed gewicht en een goed humeur voor terug.
De lever gaat ten koste van het (moderne) leven.
De lever is natuurlijk gemaakt om stoffen die schadelijk zijn voor het lichaam af te breken. Maar door het moderne leven krijgt de lever steeds meer voor zijn kiezen. We drinken niet alleen meer alcohol dan tien jaar geleden, sommige mensen gebruiken een arsenaal aan medicijnen. Die horen niet in het lichaam thuis en kunnen na gedane arbeid schadelijke sporen achterlaten. Ook krijgen we via het drinkwater, luchtverontreiniging, de voeding, cosmetica, diverse giftige stoffen binnen. Antibiotica en hormonen in het vlees zorgen tevens voor een extra belasting van de lever. En dan is er nog het jachtige leven dat ervoor zorgt dat we veel stresshormonen aanmaken en omgezet moeten worden door de lever. Al deze hierboven genoemde stoffen verliezen pas hun schadelijke effect als ze de lever zijn gepasseerd.
Super regelneef
De spectaculairste activiteit van de lever is het ontgiften. Met een gewicht van circa 1500 gram en gemiddeld 1400 taken is de lever niet voor niets het grootste orgaan van het lichaam. De reguliere geneeskunst heeft geen medicijnen voor herstel van de lever. Als het echt misgaat met de lever, is een transplantatie de enige oplossing.
Uitgeputte lever
Als er stoffen zijn die de lever niet aankan, dan is er nog een uitweg: gif wordt opgeslagen in het lichaamsvet of in ander weefsels. Dat is uiteraard wel het verplaatsen van het probleem. Sommige gifstoffen kunnen na verloop van tijd weer in de bloedbaan komen, bijvoorbeeld bij afvallen. Ondanks deze ‘noodoplossing’ raakt de lever uiteindelijk uitgeput. Hij moet teveel ongewenste stoffen verwerken of functioneert bijvoorbeeld niet goed als gevolg van erfelijke aanleg, alcoholmisbruik of infectieziekten (virussen, bacteriėn, schimmels). Er kunnen problemen ontstaan als het lichaam teveel ongewenste stoffen binnenkrijgt of wanneer de lever niet goed werkt. Het is moeilijk vast te stellen wanneer hiervan sprake is. De reguliere arts kan pas zien dat een lever overbelast is als de klachten al vrij ernstig zijn. Als de waarden van de leverenzymen in het bloed bijvoorbeeld te hoog zijn (ASAT/ALAT)
In balans brengen van de lever – Hoe dan?
Tip 1: Stop de toevoer van uitwendig gif.
- Uitwendig gif is al het gif dat via de omgeving in het lichaam komt. Voorbeelden zijn sigarettenrook, medicijnen, bestrijdingsmiddelen en allerlei ongewenste bestanddelen en toevoegingen in voedsel en verzorgingsproducten (cosmetica). Dit zijn o.a. zware metalen, milieuverontreinigingen, kunstmatige toevoegingen (E- nummers), alcohol, cacao, koffie, zwarte thee en bijproducten die ontstaan bij het roosteren, roken, frituren en braden van eten.
- Kijk kritisch naar uw gebruik van medicijnen, voedingssupplementen, kruidentabletten en andere vormen van aanvullingen. Kijk in de bijsluiter naar eventuele bijwerkingen op de lever of het spijsverteringskanaal.
- Kies voor biologisch. Biologische producten bevatten geen resten van bestrijdingsmiddelen en geen kunstmatige toevoegingen. Bovendien zijn ze door een natuurlijkere teeltwijze en productie rijker aan lever ondersteunende voedingsstoffen (o.a. mineralen en phyto-nutriėnten) dan producten uit de gangbare landbouw.
- Gebruik geen alcohol. Het afbreken van alcohol kost de lever extra voedingsstoffen, waaronder diverse vitaminen B. Bovendien vermindert alcohol de opname van voedingsstoffen in de darmen en verstoort het de darmflora.
- Drink weinig of geen cafeïne bevattende drank. Cafeïne kost veel glutathion, één van de krachtigste antioxidanten die er zijn. Het verbruikt daarnaast ook andere belangrijke stoffen zoals vitaminen B, magnesium en mangaan. Cafeïne vrije koffie is minder belastend voor de lever, maar bevat nog steeds een honderdtal andere lever belastende producten.
- Vermijd gebakken, geroosterd, gerookt en gefrituurd voedsel. Bij deze vorm van bereidingswijzen komen schadelijke stoffen vrij zoals vrije radicalen, PAK´s (Poly Aromatische Koolwaterstoffen), formaldehyde en acroleïne. Ze staan in verband met een vergroot risico op kanker en zijn zeer belastend voor de lever.
- Kies voor lever vriendelijke bereidingen, zoals koken, stomen, stoven, smoren en klaar maken in de oven en Römertopf.
- Lees het etiket op voedingsmiddelen. Ook in de supermarkt zijn producten te koop zonder kunstmatige toevoegingen. Lees goed het etiket op elk voedingsmiddel. Vermijd producten met additieven of synthetische aroma’s.
Tip 2: Bitter in de mond maakt de lever gezond.
De smaak bitter komt amper meer in het voedselpakket voor. Dat is jammer, want de smaak bitter heeft een sterk geneeskrachtige werking op de lever. Bitterstoffen activeren de afgifte van gal in de darmen. De gal stimuleert de stoelgang, want via de gal loost de lever zijn afvalstoffen in de darmen om uiteindelijk definitief verwijderd te worden. De maag houdt ook van bitter en maakt meer maagsap aan wanneer dit voldoende in het eten zit.
Veel bio-actieve stoffen in groenten en fruit hebben een bittere smaak. Al deze bio-actieve stoffen helpen de lever bij het vangen van vrije radicalen en het verwijderen van toxines.
Weinig mensen houden van de bittere smaak in bijvoorbeeld witlof, andijvie en grapefruit. Daarom zijn in de landbouw door veredeling de bitterstoffen uit de gewassen nagenoeg verdwenen. Door raffinage van grondstoffen wordt bitter ook aan het product onttrokken.
Bitterstoffen zitten vooral in het vlies van graan, het velletje om de noot en de schil van groenten en fruit. Bij het raffineren van volle granen, suikerbiet en fruit tot witbrood, witte suiker en vruchtensap verdwijnen deze geneeskrachtige bitterstoffen. Door chemische anti-schimmelmiddelen maken planten minder salvestrolen aan. Salvestrolen zijn bitterstoffen die de plant beschermen tegen vraat en schimmel overgroei. Ze kunnen bij de mens o.a. een beschermende werking tegen kanker hebben.
Tip 3: de juiste vetten voor de lever.
Gebruik zowel de omega-3, 6 en 9 vetzuren en met mate verzadigd vet in de vorm van bijvoorbeeld roomboter of ongeraffineerde kokosolie. Gebruik zo veel mogelijk vetarme bereidingstechnieken zoals stomen, pocheren, blancheren, koken en in de oven klaarmaken
Tip 4: de juiste koolhydraten voor de lever.
- Kies zo veel mogelijk voor onbewerkte en ongeraffineerde producten zoals fruit met schil, tomaat met vel, zilvervliesrijst en volkorenbrood. Neem bij voorkeur een product van biologische kwaliteit. Eet elke dag minimaal 350 gram biologische groenten en twee stuks biologisch fruit. Neem geen vruchtensappen. Vermijd alle geraffineerde suiker en zoetmiddelen en producten die hiermee gezoet zijn.
- Sommige mensen reageren niet goed op gluten houdende granen.
- Gluten zijn graaneiwitten in haver, gerst, rogge en tarwe. Bij een gluten intolerantie zijn de glutenvrije granen zoals amarant, boekweit, gierst, maļs, quinoa, teff en zilvervliesrijst en de daarvan gemaakte producten aan te bevelen. Vervang brood bij de lunch voor een maaltijdsalade of een maaltijd van gekookte zilvervliesrijst en gekookte groenten of maak een maaltijdsoep.
Tip 5: Neem geen energie rovers.
Wees matig met producten zoals balsamico azijn, scherpe kruiden en specerijen zoals kaneel, kerrie, kruidnagel, nootmuskaat, peper, koekkruiden (zoals in ontbijtkoek) en speculaaskruiden. Gebruik niet dagelijks vlees, maar vervang het twee of meerdere keren per week door vis, peulvruchten, noten’, geiten- of schapenkaas.
Tip 6: Vermijd zware voedsel combinaties.
- Pas licht verteerbare voedselcombinaties toe, vooral bij de warme maaltijd. De combinatie van eiwitrijke met koolhydraat-rijke voedingsmiddelen is zwaar verteerbaar. Eiwitrijk zijn cottage cheese, ei, kaas, kwark, peulvruchten, quorn, sojaproducten, vis en vlees. Koolhydraatrijk zijn aardappel, brood, rijst en andere granen, pasta en peulvruchten. Goede combinaties zijn bijvoorbeeld gegrilde kipfilet, gekookte broccoli en een beetje omega 3-6-9 olie-mix (niet verhitten) van een goede kwaliteit.
- Gebruik geen fruit of zuivelproducten zoals melk, yoghurt, vla, etc. bij of direct na de maaltijd. Neem vers fruit uitsluitend een half uur voor de maaltijd en zuivel minimaal 2 uur erna.
- Sommige mensen reageren niet goed op gluten houdende granen. Gluten zijn graaneiwitten in haver, gerst, rogge en tarwe. Bij een glutenintolerantie zijn de glutenvrije granen amarant, boekweit, gierst, maļs, quinoa, teff en rijst en de daarvan gemaakte producten aan te bevelen. Vervang brood een keer door pap van hele granen of graanvlokken met granenmelk of geitenmelk. Of neem een maaltijdsalade van gekookte granen en gekookte groenten. Of maak een maaltijdsoep.
- Vermijd alle geraffineerde suiker en zoetmiddelen en producten die hiermee gezoet zijn. Kies zo veel mogelijk voor ongezoete producten. Wees ook matig met de natuurlijke zoetmiddelen zoals diksap, koud geslingerde honing of moutstroop. Ze verzwakken bij grotere hoeveelheden de vertering en ze belasten de pancreas, waardoor bloedsuikerschommelingen toenemen. Dit doet sneller aankomen.
- Eet langzaam en kauw goed. Sla geen maaltijden over en eet de hoofdmaaltijden op vaste tijden van de dag. Neem uitsluitend een hoofdgerecht en laat voor- en nagerecht staan.
- Gebruik de warme maaltijd bij voorkeur tussen de middag. Het sterkste verteringsmoment ligt namelijk tussen 12.00 en 13.00 uur. Lukt dit niet, neem de hoofdmaaltijd dan liefst voor 19 uur.
Tip 7: Reinigen met de heetwaterkuur.
Deze kuur helpt de lever zijn afvalstoffen te verwijderen. Kook ‘s morgens 20 minuten lang op een laag pitje ongeveer 1 liter koolzuurvrij bronwater in een roestvrije pan. Voeg tegen het eind een blokje geraspte verse gemberwortel aan het gekookte water toe. Verdraagt u geen gember, laat deze er dan uit. Schenk dit water in een thermoskan.
Drink gedurende de dag met kleine slokjes (naast alle andere dranken) het water zo heet mogelijk op. Forceer niets en drink alleen twee slokjes. Mocht dit een onaangenaam gevoel geven, laat dan het water iets afkoelen. Laat het water vooral iets afkoelen bij ‘hitte’ aanvallen of opvliegers. Let er op de tong niet te verbranden!
De heetwaterkuur is een oud Ayurvedische manier om afvalstoffen snel te verwijderen, de spijsvertering te versterken en de reserve-energie te vergroten. Kook het water 20 minuten, want daar zit de kracht van deze procedure in. Het is niet om de bacteriėn te doden, wat veel mensen denken, maar het is om het element vuur te verhogen en zo het hele stofwisselingssysteem op een hoger pitje te laten branden.
Tip 8: Neem geen fructose.
De toename van een vetlever, de niet-alcoholische steatose hepatitis (NASH) , valt niet alleen samen met de toename van obesitas en suikerziekte, maar ook met een aanzienlijke stijging van fructose gebruik. Dit komt vooral door de hoog-fructose-maissiroop (HFCS) in frisdranken.
In tegenstelling tot glucose, kan fructose als energiebron alleen door de lever worden verwerkt. Hierbij wordt het in eerste instantie in glycogeen omgezet, maar aangezien de glycogeen voorraad in de lever het grootste deel van de dag vol is, rest bij overmatige en voortdurende aanvoer alleen nog de omzetting in vet.
Tip 9: Versterk de reserve-energie (accu opladen).
Als eerste gelden voor het versterken van uw reserve-energie de voedingsmaatregelen. Toch werken deze alleen voldoende wanneer u ook een gezonde leefstijl aanhoudt met voldoende rust en ontspanning. Dit komt omdat uw accu (bijnieren) rust nodig heeft om op te laden.
Zorg voor een gezonde nachtrust. Ga niet later dan om 22.30 uur slapen. Vermijd in de avond overmatige geestelijke inspanning (vergaderen, computeren etc.).
Houd het zo veel mogelijk bij rustgevende activiteiten: muziek luisteren, mediteren, yogaoefeningen, rondje wandelen, een ontspannen boek lezen, gezellig wat ‘keuvelen’ etc.
Een goed opgeladen accu zorgt dat u beter afvalt en daarna u juiste gewicht behoudt.
Tip 10: Doe aan mindfulness en/of specifieke meditaties
Meer psychische veerkracht voorkomt o.a. eetbuien. U houdt de leiding over uw voedselkeuzes.